بررسی اثرات سرریز فضایی گردشگری بر رشد اقتصادی استان های ایران: در چارچوب تحلیل همگرایی فضایی بتا

امروزه توسعه‌ گردشگری در تمامی عرصه‌ها، چه در سطح ملی و چه در سطح بین‌المللی مورد توجه برنامه‌ریزان دولتی و شرکت‌های خصوصی قرار گرفته است. آگاهی جوامع از این که گردشگری منبع درآمد ارزی بسیار مناسب و قابل ملاحظه‌ای در اختیار اقتصاد یک کشور قرار می‌دهد، باعث شده است که گردشگری مفهوم بسیار گسترده‌ای در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیدا کند و به عنوان یک صنعت تلقی شود. هدف اصلی این مطالعه، بررسی اثرات سرریز فضایی گردشگری داخلی و خارجی بر رشد اقتصادی استان­های منتخب کشور و همچنین نقش گردشگری در سرعت همگرایی استان­ های مورد بررسی است. برای این منظور، ابتدا همگرایی (بتا) رشد اقتصادی 18 استان ایران در طی سال‌های 1384 تا 1392 با استفاده از مدل پانل فضایی برآورد شده، سپس به نقش گردشگری در سرعت همگرایی استان­ ها پرداخته شده است. نتایج حاصل از مدل پانل فضایی نشان می‌دهد که رشد اقتصادی استان­ های منتخب دارای اثرات فضایی و مکانی بوده و رشد اقتصادی هر استان متاثر از استان­ های مجاور نیز است. ازاین­رو همگرایی فضایی از نوع بتا بین استان­ های کشور تایید می ­شود. همچنین گردشگری یکی از متغیرهای موثر بر رشد اقتصادی استان­ ها است و اثر فضایی آن به لحاظ آماری معنی­ دار است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که توسعه گردشگری در کشور می­ تواند سرعت همگرایی استان­ ها را افزایش دهد.